Benlik şeması, bireyin kendisi hakkındaki inançlarını, fikirlerini ve genellemelerini organize eden bilişsel bir yapıdır. Kendimizi nasıl algıladığımız, deneyimlerimizi nasıl yorumladığımız ve davranışlarımızı nasıl yönlendirdiğimiz konusunda önemli bir rol oynar. Benlik şemaları, başkaları ve çevre ile etkileşimlerimiz yoluyla zaman içinde gelişir ve kültür, aile ve sosyal gruplardan etkilenebilir.
Bir benlik şeması, bireyin benlik algısına bağlı olarak olumlu veya olumsuz olabilir. Örneğin, olumlu bir benlik şemasına sahip bir kişi kendisini zeki, yetenekli ve nazik olarak görebilir. Bunun aksine, olumsuz bir benlik şemasına sahip bir kişi kendisinin akılsız, yeteneksiz veya değersiz olduğuna inanabilir.
Vaka Çalışması: Yüksek başarılı bir öğrenci olan Jane’in akademik başarısına odaklanan güçlü bir benlik şeması vardır. Zeki ve çalışkan olduğuna inanmaktadır, bu da çalışma alışkanlıklarını ve motivasyonunu olumlu yönde etkilemektedir. Ancak, Jane zorlandığı bir dersle karşılaştığında, benlik şeması tehdit altında kalabilir. Olumlu benlik şemasını korumak için, söz konusu konudaki sınırlılıklarını kabul etmek yerine, yaşadığı zorlukları kötü bir öğretmen veya kaynak eksikliği gibi dış faktörlere bağlayabilir.
Ayrıca bakınız: Benlik kavramı, öz saygı, öz kimlik, bilişsel uyumsuzluk
(ing. self-schema)