Doğal olarak oluşmayan bir yanıt üretmek için doğal olarak oluşan bir uyaran ile yanıt zincirini farklı bir uyarıcı ile eşleştirme davranış tekniği.
Klasik koşullanma, nötr bir uyarıcı ile doğal olarak bir tepki ortaya çıkaran bir uyarıcı tekrar tekrar eşleştirildiğinde ortaya çıkan bir öğrenme türüdür. Zamanla nötr uyarıcı, doğal uyarıcıyla aynı tepkiyi ortaya çıkarmaya başlar. Bu süreç genellikle davranış terapilerinde insanların fobilerinin veya diğer korkularının üstesinden gelmelerine yardımcı olmak için kullanılır.
Klasik koşullanmanın en ünlü örneklerinden biri Pavlov’un köpekleridir. Pavlov deneylerinde, köpeklerin salya akıtmasına (doğal tepki) neden olan bir zil sesini (nötr uyarıcı) yiyecek sunumuyla (doğal uyarıcı) tekrar tekrar eşleştirmiştir. Yeterli sayıda eşleştirme yapıldıktan sonra, yiyecek sunulmasa bile zil sesi tek başına köpeklerin salya salgılamasını sağlamaya yetmiştir.
2. Klasik koşullanma, bir organizmanın iki uyarıcıyı ilişkilendirmeyi öğrendiği bir öğrenme türüdür; öyle ki bir uyarıcı, başlangıçta yalnızca diğer uyarıcı tarafından uyandırılan bir tepkiyi uyandırmaya başlar. Klasik koşullanmada, nötr bir uyarıcı (bir tepki ortaya çıkarmayan), istemsiz bir refleks veya duygusal bir tepki gibi bir tepki ortaya çıkaran bir uyarıcı ile tekrar tekrar eşleştirilir. Tekrarlanan eşleştirmeler sayesinde, nötr uyarıcı yanıtla ilişkilendirilir ve sonunda yanıtı kendi başına ortaya çıkarabilir.
Örneğin Pavlov’un köpeklerle yaptığı klasik deneyde, zil sesi gibi nötr bir uyarıcı ile yiyecek sunumu eşleştirilmiştir. Birkaç eşleştirmeden sonra, köpekler yiyecek olmasa bile tek başına zil sesine salya akıtmaya başlamıştır. Bu şekilde, önceden nötr olan uyarıcı (zil sesi), koşullu bir tepkiyi (salya akması) ortaya çıkaran koşullu bir uyarıcı haline geldi.
Klasik koşullanmanın reklamcılık (ürünlerin çekici uyaranlarla eşleştirilmesi), eğitim (materyallerin müzik veya görsellerle eşleştirilmesi) ve terapi (kaygı uyandıran uyaranların rahatlama teknikleriyle eşleştirilmesi) gibi günlük hayatta birçok uygulaması vardır.
Ayrıca bakınız: edimsel koşullanma, davranışçılık, Ivan Pavlov.
(ing. Classical Conditioning)