Freud’un psikanalitik kuramında, psikoseksüel gelişmenin fallik aşamasında ortaya çıkan çatışma. Kişi, cinsel olarak zıt cinsiyetten ebeveyne bağlanır ve aynı cinsiyetten ebeveyni rakip olarak görür.
Ödipal çatışma, Sigmund Freud tarafından ortaya atılan ve bir çocuğun psikoseksüel gelişimi sırasında yaşadığı duygusal deneyimlere odaklanan psikanalitik bir teoridir. Adını, farkında olmadan babasını öldüren ve annesiyle evlenen Yunan mitolojik karakteri Oedipus’tan alır.
Freud’a göre Oedipal çatışma, tipik olarak 3 ila 6 yaşları arasında gerçekleşen fallik gelişim aşamasında ortaya çıkar. Bu süre zarfında çocuk karşı cinsten ebeveyne güçlü bir bağlılık ve cinsel arzu geliştirir ve aynı cinsten ebeveyni bir rakip olarak görür. Erkek çocuklar Oedipus kompleksi yaşarken, kızlar Electra kompleksi yaşar.
Örneğin, genç bir erkek çocuk annesine karşı güçlü bir çekim ve babasına karşı kıskançlık hissedebilir. Sonuç olarak, suçluluk, korku ve endişe duygularının yanı sıra arzularının cezası olarak hadım edilme konusunda bilinçaltında bir korku geliştirebilir. Sonunda, çocuk babasıyla özdeşleşerek ve onun değerlerini ve inançlarını benimseyerek Ödipal çatışmayı çözer.
Ödipal çatışma, bireyin kişiliğinin ahlaki ve etik bileşeni olan süperegonun gelişimini açıklamaya yardımcı olduğu için psikanalitik teoride önemli bir kavramdır. Bununla birlikte, Freud’un teorilerinin zaman içinde eleştiriye ve revizyona tabi tutulduğunu ve bazı psikologların Oedipal çatışmanın evrensel olarak uygulanabilir olmadığını savunduğunu belirtmek gerekir.
Ayrıca bakınız: Psikoseksüel Gelişim, Freudyen Teori, Süperego, Fallik Evre
(İng. Oedipal Conflict)