Ana Sayfa Bozucu Etki Teorisi

Bozucu Etki Teorisi

« Back to Glossary Index

Bozucu etki teorisi, bilişsel psikolojide, yeni bilgileri hatırlama yeteneğinin daha önce öğrenilen bilgilerden etkilendiği ve bunun tersinin de geçerli olduğu olgusuna atıfta bulunan bir kavramdır. Bu teoriye göre unutma, anıların birbiriyle etkileşime girmesi nedeniyle gerçekleşir.

İki tür bozucu etki vardır: proaktif girişim ve geriye dönük girişim. Proaktif girişim, daha önce öğrenilen bilgiler yeni bilgileri hatırlama becerisine müdahale ettiğinde ortaya çıkar. Örneğin, yeni bir telefon numarası öğrenmeye çalışıyorsanız, ancak artık kullanmadığınız eski bir telefon numarasını hatırlamaya devam ediyorsanız, bu bir proaktif girişim örneğidir.

Öte yandan, geriye dönük müdahale, yeni bilgiler daha önce öğrenilen bilgileri hatırlama becerisine müdahale ettiğinde ortaya çıkar. Örneğin, yeni bir şifre öğrenir ve daha sonra eski şifrenizi unutursanız, bu geriye dönük müdahaleye bir örnektir.

Reklam

Bozucu etki teorisi çok sayıda çalışma tarafından desteklenmiştir ve hafıza konsolidasyonu ve geri kazanımı için önemli etkileri vardır. Etkileşime neden olabilecek faktörleri anlayarak, etkileşimi azaltmak ve önemli bilgileri hatırlama becerimizi geliştirmek için stratejiler geliştirebiliriz.

(İng. interference theory)

Yeditepe Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik mezunuyum. Sosyal Psikoloji, Nöropsikoloji ve gelişim bozuklukları üzerine yazıp okumak asıl ilgi alanlarım olsa da bir dünya canlısı olarak bunların dışında da ilgilendiğim şeyler var.