Organizmanın hedefe yönelmiş, güdülenmiş davranımının durdurulmuş olması.
Hayal kırıklığı, kişinin hedefleri veya arzuları karşılanmadığında üzülme, hayal kırıklığına uğrama veya cesaretinin kırılması hissini ifade eder. Bu duygu, bir şey ya da bir kişi istenen sonuca ulaşmanın önünde durduğunda ya da koşullar kişinin hedeflerine ulaşmasını engellediğinde ortaya çıkabilir. Hayal kırıklığı, ilişkilerde, işte veya kişisel hedeflerde olduğu gibi hayatın birçok farklı alanında yaygın bir duygu olabilir.
Bazı durumlarda hayal kırıklığı, insanları daha çok çalışmaya ve engeller karşısında sebat etmeye motive edebileceği için yararlı bir duygu olabilir. Bununla birlikte, aşırı veya kronik hayal kırıklığı stres, endişe ve hatta depresyon duygularına yol açabilir. Destek aramak, kişinin hedeflerini ayarlamak veya sorunlara alternatif çözümler bulmak gibi sağlıklı yollarla hayal kırıklığını nasıl yöneteceğini ve bununla nasıl başa çıkacağını öğrenmek önemlidir.
2. Defa Tanımlayalım
Hayal kırıklığı, bireyin hedeflerinin, arzularının veya ihtiyaçlarının engellendiği veya engellenmekte olduğu bir durumla karşılaştığında ortaya çıkan duygusal bir tepkidir. Kişisel sınırlamalar gibi iç faktörlerden veya zorlu koşullar ya da başkalarının eylemleri gibi dış faktörlerden kaynaklanabilir.
Örnek: Psikoloji dersinde karmaşık bir konuyu anlamakta zorlanan bir öğrenci düşünün. Çalışmak için elinden geleni yapmasına rağmen, kavramları hala kavrayamıyor. Bu mücadele hayal kırıklığı duygularına yol açabilir, çünkü materyali anlama hedefleri onu kavrayamamaları nedeniyle engellenmektedir.
“Hayal kırıklığı, zaman zaman oldukça acı verici olsa da, başarının çok olumlu ve önemli bir parçasıdır.” – Bo Bennett
Örnek olay incelemesi: Hayal kırıklığının problem çözme becerileri üzerindeki etkilerini inceleyen bir çalışmada, katılımcılara çözmeleri için bir dizi bulmaca verilmiştir. Bazı katılımcılara çözülemeyen ve hayal kırıklığına yol açan bulmacalar verilirken, diğerlerine çözülebilir bulmacalar verilmiştir. Sonuçlar, hayal kırıklığına uğrayan katılımcıların sonraki bulmacaları çözme olasılığının daha düşük olduğunu göstererek, hayal kırıklığının bilişsel performans üzerindeki olumsuz etkisini ortaya koymuştur.
Ayrıca bakınız: Stres, Öfke, Başa Çıkma Stratejileri, Hedef Belirleme
(ing. frustration)