İhtiyaçlar hiyerarşisi, 1943 yılında Abraham Maslow tarafından önerilen bir psikolojik teoridir. Maslow’a göre insan ihtiyaçları beş kategoriye ayrılabilir ve her ihtiyaç seviyesi bir öncekinin üzerine inşa edilir. Beş seviye şunlardır:
Fizyolojik İhtiyaçlar: Bunlar hayatta kalmak için karşılanması gereken yiyecek, su, barınak ve uyku gibi temel ihtiyaçlardır. Bu ihtiyaçlar karşılanmadan, insanlar daha yüksek ihtiyaçları karşılamaya geçemezler.
Güvenlik İhtiyaçları: Fizyolojik ihtiyaçlar karşılandıktan sonra insanlar emniyet ve güvenliğe ihtiyaç duyar. Bu, fiziksel güvenlik, finansal güvenlik ve kişinin çevresindeki istikrarı içerir.
Sevgi ve Aidiyet İhtiyaçları: Güvenlik ihtiyaçları karşılandıktan sonra, insanlar sevgi ve aidiyet ihtiyacı duyarlar. Bu, arkadaşlar ve aile ile ilişkileri, bir topluluğa ait olma hissini ve yakınlık duygularını içerir.
Saygınlık İhtiyaçları: Sevgi ve aidiyet ihtiyaçları karşılandıktan sonra, insanlar hem özsaygı hem de başkalarının saygısını içeren bir saygı ihtiyacına sahip olurlar. Bu, başarılardan, tanınmadan ve ustalık duygusundan kaynaklanabilir.
Kendini Gerçekleştirme İhtiyaçları: Diğer tüm ihtiyaçlar karşılandıktan sonra insanlar, kişinin potansiyelini gerçekleştirme ve kişisel gelişim ve tatmin elde etme arzusu olan kendini gerçekleştirme ihtiyacına sahip olurlar.
Maslow, insanların ihtiyaçlar hiyerarşisinde sıralı bir şekilde ilerlediğine ve bir sonraki seviyenin önem kazanması için her seviyenin en azından kısmen tatmin edilmesi gerektiğine inanıyordu. İhtiyaçlar hiyerarşisi, insan davranışını ve motivasyonunu açıklamak için psikolojide ve diğer alanlarda yaygın olarak kullanılmıştır.
(ing. hierarchy of needs)