Penis kıskançlığı, psikanalizin kurucusu Sigmund Freud tarafından ortaya atılan psikanalitik bir kavramdır. Freud’un psikoseksüel gelişim teorisine göre penis kıskançlığı, genç bir kızın cinsiyetler arasındaki anatomik farklılıkların farkına vardığı fallik evrede (3 ila 5 yaş) ortaya çıkar. Freud’un güç ve otoritenin sembolü olduğuna inandığı penis eksikliği nedeniyle kız çocuğu aşağılık veya kıskançlık duyguları yaşayabilir.
Bu teoride, kız çocuğu penis arzusunu babasına yöneltebilir ve bu da bir başka Freudyen kavram olan Electra kompleksinin gelişmesine yol açar. Electra kompleksi, bir kızın annesiyle rekabeti ve babasına duyduğu çekimle karakterize edilir; bu durum, kızın annesiyle özdeşleşmesi ve sağlıklı bir kadın kimliği geliştirmesiyle nihayetinde çözülebilir.
Freud’un teorisini eleştirenler, bunun modasının geçtiğini ve ataerkil bir dünya görüşüne dayandığını savunmaktadır ve birçok çağdaş psikolog ve psikanalist artık penis kıskançlığı kavramını kabul etmemektedir.
Ayrıca bakınız: Psikoseksüel Gelişim, Electra Kompleksi, Oedipus Kompleksi
(İng. Penis Envy)