Bir ırkın ya da kültürün bilinçdışı zihinlerinde, atalarımızın kolektif deneyiminden miras kalan bir düşünce ya da düşünce şekli. ‘Anne’, ‘bilge yaşlı adam’ ve ‘kahraman’ gibi evrensel sembollerin hepsi arketip örnekleridir.
Arketip, kültür veya bireysel deneyimlerden bağımsız olarak tüm insanların kolektif bilinçdışında bulunan evrensel bir sembol veya kalıptır. Arketipler tipik olarak kahraman, anne, hilebaz veya gölge gibi imgeler veya motifler olarak temsil edilir.
İsviçreli bir psikiyatrist ve analitik psikolojinin kurucusu olan Carl Jung, arketip kavramını ortaya atmış ve bunların nesiller boyunca aktarılan ortak deneyimlerin ve doğuştan gelen bilgilerin bir deposu olan kolektif bilinçdışının bir ürünü olduğuna inanmıştır.
Arketipler, insan davranışlarını ve deneyimlerini anlamak için bir çerçeve görevi görür ve mitlerde, hikayelerde ve rüyalarda bulunabilir. Arketipleri tanıyarak ve anlayarak, bireyler kendi bilinçdışı süreçleri hakkında içgörü kazanabilir ve potansiyel olarak daha fazla öz farkındalık ve kişisel gelişim için çalışabilirler.
(İng. archetype)