Günümüzde çoğu çocuk, bisiklete binmeden önce televizyon, tablet ve akıllı telefon gibi cihazlarla tanışmaktadır.
Bu ayrıcalık kötüye kullanılmadığı sürece teknoloji sağlıklı bir çocukluğun parçası olabilir. Örneğin, okul öncesi çağındaki çocuklar televizyon programlarından alfabeyi öğrenmede yardım alabilir, ilkokul öğrencileri eğitici oyunlar oynayabilir ve gençler internette araştırma yapabilir.
Ancak çok fazla ekran süresi de çocukları kötü etkileyebilir:
- Sürekli olarak televizyon izleyerek günde 4 saatten fazla zaman harcayan çocukların aşırı kilolu olma olasılığı daha yüksektir.
- Televizyonda şiddet içeren eylemleri izleyen çocukların saldırgan davranışlar gösterme ihtimali ve dünyanın korkutucu bir yer olduğundan ve başlarına kötü bir şey geleceğinden korkma olasılığı daha yüksektir.
- Şiddet içeren oyunları oynayan gençlerin saldırgan olma olasılığı daha yüksektir.
- Televizyondaki ve oyunlarındaki karakterler genellikle sigara içmek ve alkol kullanmak gibi riskli davranışları tasvir eder ve ayrıca cinsiyet rolüne ve ırkçılığa yönelik kalıp yargıları güçlendirir.
Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarının ekran saatlerini takip etmeleri ve bir ekranın karşısında çok fazla zaman geçirmemelerini sağlamak için sınırlar koymaları çok önemlidir.
Uzmanlar Ne Öneriyor?
Amerikan Pediatri Akademisi (AAP), ekran süresi için şu yönergeleri önerir:
- 18 aylık olana kadar: Aileniz ve arkadaşlarınızla görüntülü sohbet yapmak dışında ekran karşısında zaman geçirmemelidirler.
- 18 ay ila 24 ay arasındaki bebekler: Bir ebeveyn veya bakıcı ile ekran karşısında az bir zaman geçirmelidirler.
- Okul öncesi çocuklar: Gördüklerini anlamalarına yardımcı olabilecek bir ebeveyn veya bakım veren kişi ile birlikte günde en fazla 1 saat eğitimsel programlama amacı ile kullanmalıdırlar.
- 5 ila 18 yaş arası: Ebeveynler, televizyon, sosyal medya ve video oyunlarını içeren ekran sürelerine tutarlı sınırlar koymalıdır. Medya, yeterli uyku ve fiziksel olarak aktif olmanın yerini almamalıdır.
Ekranda Şiddet İçerikleri
Ortalama bir Amerikan çocuğu 18 yaşına kadar televizyonda 200.000 şiddet eylemine tanık olur. Birçok şiddet eylemi, çocukların hayran oldukları “iyi adam”lar yüzünden olur. Dahası, video oyunlarında kahraman genellikle düşmanla savaşarak veya öldürerek başarılı olur.
Bu durum, çocuklar doğru ile yanlış arasındaki farkı anlamaya çalıştıklarında karışıklığa neden olabilir. Küçük çocuklar özellikle korkutucu ve şiddet içeren görüntülerden korkarlar. Çocuklara bu görüntülerin gerçek olmadığını söylemek, kendilerini daha iyi hissettirmez, çünkü fantezi ve gerçeklik arasındaki farkı henüz söyleyemezler. Davranış sorunları, kabuslar ve uyku güçlüğü bu tür şiddete maruz kalmanın ardından görülebilir.
Daha büyük çocuklar da şiddet içeren görüntülerden korkabilir. Bu yaştaki çocukların akıl yürütme becerisi onlara yardımcı olacaktır, bu nedenle korkuları hafifletmek için güven verici ve dürüst bilgi sağlamak önemlidir. Ancak, çocuklarınızın korkutucu buldukları programları izlemelerine ya da bu tarz oyunları oynamalarına izin vermemek daha da iyidir.
Riskli Davranışları İzleme
Televizyon ve video oyunları, riskli davranışları (alkol içmek, uyuşturucu kullanmak, sigara içmek ve erişkinlik öncesi cinsel birliktelik) havalı, eğlenceli ve heyecan verici olarak tasvir eden içerikle doludur.
Araştırmalar, televizyonda çok fazla cinsel içerik izleyen gençlerin cinsel ilişkiyi izlemeyen akranlardan daha önce cinsel ilişki başlatma veya diğer cinsel etkinliklere katılma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Televizyonda sigara ve e-sigara reklamları yasaklanmış olsa da, çocuklar hala televizyon programlarında sigara içen birçok insan görebiliyor. Bu tarz gösterimler, sigara içmek ve alkol almak gibi davranışların kabul edilebilir görünmesini sağlar ve madde bağımlılığı sorunlarına yol açabilir.
Obezite
Uzmanlar uzun zamandır aşırı ekran süresi ile günümüzün en önemli problemlerinden biri olan obezite arasında bir bağlantı olduğuna vurgu yapıyorlar. Çünkü çocuklar tablet ve bilgisayar başında uzun süre hareketsiz kalır ve bir şeyler atıştırırlar. Ayrıca genelde cips, jelibon gibi sağlıksız yiyecekler yemeye ve genellikle favori atıştırmalık yiyecekler haline gelen boş kalorili alkolsüz içecekler içmeye teşvik eden reklamlara maruz kalıyorlar.
Çalışmalar, çocukların televizyon izlediği sürenin azaltılmasının daha az kilo almayı ve daha düşük vücut kitle indeksini sağladığını göstermiştir. Bilgisayarla oynanan zamanı açık havada oynanan oyun zamanı ile değiştirmek, çocukların sağlıklı bir kiloda olmalarına yardımcı olmanın başka bir iyi yoludur.
Reklamları Anlamak
8 yaşın altındaki çoğu çocuk, reklamların bir ürün satmak için olduğunu anlamıyor. 6 yaş ve altı çocuklar, özellikle sevdikleri bir karakter ürünü tanıtıyorsa, bir televizyon programı ile reklam arasındaki farkı söyleyemez. Hatta daha büyük çocuklar bile reklamın amacının hatırlatılmasına ihtiyaç duyabilir.
Tabii ki, pazarlama mesajları ile bütün etkileşimi ortadan kaldırmak imkansıza yakın. Televizyonu kapatabilir veya en azından çocukların izlenme süresini sınırlandırabilirsiniz, ancak çocuklar yine de bol miktarda reklam görecek ve duyacaklardır.
Çocuklarınız reklamı yapılan ürünleri istediğinde, reklamların insanların ihtiyaç duymadıkları şeyleri istemelerini sağlayacak şekilde tasarlandığını açıklayın. Öyle ki reklamlar, o ürünü alan insanların bir şekilde daha mutlu olacağını düşündürmeye yöneliktir.
Öyleyse ne yapabilirsiniz? Çocuklara akıllı tüketiciler olmayı öğretin. Onlara aşağıdaki gibi sorular sorun:
“Bunda (üründe vs.) sevdiğin şey ne?”
“Sence bu reklamda göründüğü kadar iyi mi?”
“Sizce bu sağlıklı bir seçim mi?”
Ekranda sağlıklı sınırlar belirleyerek ve çocuğunuzun ne izlediğini ve oynadığını bilerek, çocuğunuzun medyayı en iyi şekilde kullanmasına yardımcı olabilirsiniz.
