Koşullanma, psikolojide bir bireyin belirli uyaranları belirli tepkiler veya davranışlarla ilişkilendirmeyi öğrendiği bir süreçtir. İki temel koşullanma türü vardır: klasik koşullanma ve edimsel koşullanma.
İlk olarak Ivan Pavlov tarafından incelenen klasik koşullanma, nötr bir uyaranın önemli bir uyaranla ilişkilendirilerek belirli bir tepkiye yol açtığı bir öğrenme sürecidir. Örneğin, Pavlov’un ünlü deneyi, köpeklere yiyecek vermeden önce bir zil çalmayı (nötr uyarıcı) içeriyordu. Sonunda, köpekler yiyecek olmasa bile zili duyduklarında salya akıtmaya (tepki) başladılar.
B.F. Skinner tarafından ortaya konan edimsel koşullanma, bir davranışın sonuçlarının o davranışın tekrarlanma olasılığını belirlediği bir öğrenme sürecidir. Olumlu pekiştirme (ödüller) ve olumsuz pekiştirme (hoş olmayan bir uyaranın kaldırılması) bir davranışın olasılığını artırırken, ceza ve sönme (pekiştirme eksikliği) bir davranışın olasılığını azaltır.
Örneğin, bir okul ortamında, bir öğretmen öğrenciler arasında iyi davranışı teşvik etmek için edimsel koşullanmayı kullanabilir. Örneğin, bir öğrenci konuşmadan önce elini kaldırdığı için övgü (olumlu pekiştirme) alırsa, gelecekte bu davranışı tekrarlama olasılığı daha yüksektir.
Ayrıca bakınız: Klasik Koşullanma, Edimsel Koşullanma, Pekiştirme, Pavlov, Skinner
(ing. Conditioning)