Ana Sayfa Sönme

Sönme

« Back to Glossary Index

Sönme, klasik ve edimsel koşullanmada bir uyarıcıya verilen öğrenilmiş tepkinin zayıfladığı ve sonunda ortadan kalktığı bir süreçtir. Bu, koşullu uyarıcı koşulsuz uyarıcı olmadan tekrar tekrar sunulduğunda veya istenen davranışa karşılık olarak pekiştireç artık verilmediğinde meydana gelir.

Klasik koşullanmada sönme, koşullu uyarıcı (CS) koşulsuz uyarıcı (US) olmadan tek başına sunulduğunda gerçekleşir. Örneğin, bir köpek zil sesi duyduğunda salya akıtmaya koşullanmışsa (CS), çünkü sesi yiyecekle (US) ilişkilendirmeyi öğrenmiştir, zil yiyecek sunulmadan tekrar tekrar çalındığında sönme meydana gelir. Zamanla köpek zile tepki olarak salya akıtmayı bırakacaktır.

Edimsel koşullanmada sönme, belirli bir davranış için artık pekiştirme sağlanmadığında gerçekleşir. Örneğin, ev ödevini tamamladığı için övgü (pekiştireç) alan bir çocuk, övgü artık verilmediğinde bunu yapmayı bırakabilir. Pekiştirmenin yokluğu, davranışın tekrarlanma olasılığının azalmasına yol açar.

Reklam

Vaka çalışması: John B. Watson ve Rosalie Rayner tarafından yürütülen “Küçük Albert” deneyinde, Albert adlı küçük bir çocuk, beyaz bir sıçandan korkmaya (CS), sıçanı yüksek bir sesle (US) eşleştirerek şartlandırılmıştır. Daha sonra, sıçan Albert’e yüksek ses olmadan tekrar tekrar sunulsaydı, korku tepkisi sonunda sönebilirdi.

Ayrıca bakınız: Klasik koşullanma, Edimsel koşullanma, Koşullu tepki, Koşulsuz tepki, Pekiştirme

(İng. Extinction in Conditioning)

Yeditepe Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik mezunuyum. Sosyal Psikoloji, Nöropsikoloji ve gelişim bozuklukları üzerine yazıp okumak asıl ilgi alanlarım olsa da bir dünya canlısı olarak bunların dışında da ilgilendiğim şeyler var.