Milgram Deneyi, 1960’larda Stanley Milgram tarafından otoriteye itaati araştırmak için yürütülen bir dizi psikolojik çalışmadır. Deney, bireylerin kişisel ahlak ve değerlerine aykırı olsa bile bir otorite figüründen gelen emirlere ne ölçüde uyacaklarını anlamayı amaçlamıştır.
Deneyde katılımcılara “öğretmen” rolü verilmiş ve bir “öğrenciye” (bir aktör), öğrenci bir hafıza görevinde her hata yaptığında elektrik şoku vermeleri istenmiştir. Şoklar, en yüksek seviye potansiyel olarak ölümcül olmak üzere artan yoğunlukta uygulanmıştır. Katılımcıların haberi olmadan gerçek şoklar verilmemiştir. Çalışmanın odak noktası, katılımcıların deneycinin talimatları doğrultusunda şokları uygularken ne kadar ileri gidebileceklerini gözlemlemekti.
Milgram Deneyi’nin sonuçları endişe vericiydi: Katılımcıların önemli bir çoğunluğu, kendi rahatsızlıklarına ve öğrencinin görünürde acı çekmesine rağmen en yüksek düzeyde şok uygulamaya istekliydi. Bu durum, sıradan insanların bir otorite figürü tarafından yönlendirildiklerinde zararlı eylemlerde bulunabileceklerini göstermiştir.
Milgram Deneyi, etik kaygıları ve insan davranışı üzerindeki etkileri nedeniyle psikoloji alanında geniş çapta tartışılmış ve tartışılmaktadır. Deney, itaati etkileyen faktörleri ve otoriteye körü körüne itaatin potansiyel sonuçlarını anlamanın önemini vurgulamaktadır.
Ayrıca bakınız: Asch Uygunluk Deneyleri, Stanford Hapishane Deneyi, Otorite, İtaat, Sosyal Etki, Psikolojide Etik.
(İng. Milgram Experiment)