Sistematik duyarsızlaştırma, psikoloji alanında bireylerin fobilerinin, kaygılarının veya diğer mantıksız korkularının üstesinden gelmelerine yardımcı olmak için kullanılan terapötik bir tekniktir. Bir tür maruz bırakma terapisidir ve kişiyi kontrollü bir ortamda kaygı uyandıran uyarıcıya kademeli olarak maruz bırakarak çalışır. Bu süreç, en az kaygı uyandıran durumlardan başlayarak ve kişi daha rahat hale geldikçe daha zorlayıcı olanlara doğru ilerleyerek hiyerarşik bir şekilde yapılır.
Teknik, derin nefes alma veya aşamalı kas gevşetme gibi gevşeme yöntemlerini korkulan nesne veya duruma kademeli olarak maruz kalma ile birleştirir. Rahatlama halini kaygı uyandıran uyaranla eşleştirerek, kişi uyaranı korku yerine sakinlik hissiyle ilişkilendirmeyi öğrenir.
Örneğin, uçuş korkusu olan biri uçak resimlerine bakarak başlayabilir, daha sonra uçakların kalkış ve iniş videolarını izleyerek ilerleyebilir ve sonunda bir uçağa binip kısa bir uçuş yapabilir.
Ayrıca bakınız: Maruz Bırakma Terapisi, Bilişsel Davranışçı Terapi, Fobi
Sistematik duyarsızlaştırma, bireyin korkularıyla güvenli ve kontrollü bir şekilde yüzleşmesini sağladığı için birçok anksiyete ve fobi türü için etkili bir tedavidir. Kişi korkularıyla yavaş yavaş yüzleşerek ve onlara hakim olarak kaygılarını azaltabilir ve yaşamı üzerinde bir kontrol duygusu kazanabilir.
(İng. systematic desensitization)