Çoklu Zeka Teorisi, 1980’lerin başında Amerikalı bir gelişim psikoloğu olan Howard Gardner tarafından geliştirilen psikolojik bir modeldir. Bu teori, zekanın tek ve sabit bir yetenek olmadığını, bunun yerine bireylerin farklı derecelerde sahip olduğu çoklu ve farklı zekalar kümesi olduğunu öne sürmektedir. Gardner’a göre sekiz temel zeka türü vardır:
Dilsel zeka (sözel): Dili hem yazılı hem de sözlü olarak etkili bir şekilde kullanma ve anlama becerisi.
Mantıksal-matematiksel zeka: Özellikle matematiksel bağlamlarda akıl yürütme, problem çözme ve mantıklı düşünme yeteneği.
Mekânsal zekâ: Nesneleri ve mekanları zihinde görselleştirme ve manipüle etme becerisi.
Bedensel-kinestetik zeka: Kişinin vücut hareketlerini kontrol etme ve nesneleri ustalıkla kullanma becerisi.
Müzikal zeka: Müzikal kalıpları ve ritimleri yaratma, takdir etme ve anlama yeteneği.
Kişilerarası zeka: Başkalarını anlama ve onlarla etkili bir şekilde etkileşim kurma becerisi.
İçsel zeka: Kişinin duyguları, motivasyonları ve inançları da dahil olmak üzere kendini anlama becerisi.
Doğacı zeka: Doğadaki ve çevredeki örüntüleri tanıma ve sınıflandırma becerisi.
Gardner’ın teorisi, genellikle öncelikle dilsel ve mantıksal-matematiksel yeteneklere odaklanan geleneksel zeka kavramlarına meydan okumaktadır. Zeka kavramını genişleten Çoklu Zeka Teorisi, bireylerdeki farklı beceri ve yetenekleri tanımanın ve beslemenin önemini vurgulamaktadır.
Ayrıca bakınız: Zeka, Duygusal Zeka, Gardner’ın Çoklu Zeka Kuramı
(İng. Theory of Multiple Intelligences)