Paranoya, genellikle bu inançları destekleyecek herhangi bir somut kanıt olmaksızın, mantıksız ve ısrarlı bir tehdit veya zulüm görme hissi ile karakterize psikolojik bir durumdur. Paranoyası olan kişiler başkalarından aşırı derecede şüphelenebilir, izlendiklerine, kendilerine karşı komplo kurulduğuna veya bir şekilde hedef alındıklarına inanabilirler.
Paranoyak düşünceye örnek olarak, hiçbir kanıt ya da mantıklı bir neden olmamasına rağmen komşularının kendilerine karşı komplo kurduğuna inanan bir kişi verilebilir. Daha aşırı durumlarda, paranoyak bireyler, kendilerini başkaları için hedef haline getiren benzersiz niteliklere veya güçlere sahip olduklarını düşünerek büyüklük sanrılarına sahip olabilirler.
Paranoya, şizofreni, paranoid kişilik bozukluğu veya sanrısal bozukluk gibi çeşitli ruh sağlığı bozukluklarının bir belirtisi olabilir. Bununla birlikte, stres, uyku yoksunluğu veya madde kullanımı ile tetiklenen geçici bir durum da olabilir.
Paranoya tedavisi tipik olarak, bireylerin mantıksız düşünce kalıplarını tanımalarına ve değiştirmelerine yardımcı olmayı amaçlayan bilişsel-davranışçı terapi (BDT) gibi psikoterapiyi içerir. Bazı durumlarda, altta yatan koşulları yönetmek veya semptomları hafifletmek için ilaç da reçete edilebilir.
Ayrıca bakınız: Şizofreni, Sanrısal Bozukluk, Bilişsel-Davranışçı Terapi