« Back to Glossary Index
- Kaygıya yol açan düşüncelerin, dürtülerin ve hatıraların bilincin dışına itildiği, böylece kişinin artık farkında olmamasını sağlayan savunma mekanizması.
- Dürtülerin, eyleme geçme eğilimlerinin ve istenmeyen eylemleri gerçekleştirme arzularının farkında olunduğu, ancak açığa vurulmadığı bir özdenetim süreci.(ing. repression)
Psikanalitik yaklaşımın ve Freud’un üzerinde en çok durduğu savunma mekanizması denilebilir. Freud’un dürtü kuramı ile açıklayacak olursak id’den gelen içgüdülerin zaman içerisinde
ego tarafından bastırılmasının öğrenilmesidir. Ödipal Dönem ve öncesinde çocukların ebeveynlerine veya çevrelerine karşı duydukları öldürme, zarar verme gibi dürtüleri benlik zamanla bastırmayı öğrenir ve bunu aşması sağlıklı benlik gelişimi olarak yorumlanır. Başka bir durumda ise benlik kendisini rahatsız eden travmatik yaşantılar sonrasında olayı olduğu gibi bilinçdışına itmeye çalışır ve çıkan parçalar “
Travma Sonrası
Stres Bozukluğu (TSSB) olarak bilinen durumu karşımıza çıkarır. Bazı durumlarda ise daha masum bir şekilde olumsuz duygular beslenen kişinin adının bir anlığına unutulması örnek verilebilir. Psikodinamik yaklaşımda her sağlıklı benliğin iyi işleyen bir bastırma mekanizması olmak durumundadır. Yukarda verdiğim örnekleri de incelersek bastırmanın uyum sağlayıcı faydasını görebiliriz aslında. Kişi günlük hayatında hissettiği duyguları dürtüleri sürekli fark ediyor olsa hayatına devam edemezdi.
Günlük konuşmalarda yapılan dil sürçmesi veya bir şeyi hatırlayamama gibi durumlar bu bastırmanın alameti farikası gibi etiketlenmektedir fakat duygu ve düşüncelerin vereceği sıkıntıdan dolayı onun yok sayıldığına dair kanıt olduğunda bunun bir bastırma olduğunu varsayabiliriz.
Freud’a göre bastırma bütün savunmaların babası konumundadır. İlkel narsisistik bir yapıda doğan bebek daha sonrasında dürtü kuramının da ana bileşenlerinden olan cinsel ve saldırgan içgüdünün karşılanması için uğraşlar verirken bunları kontrol etmesi gerektiğini fark ederek bastırma sürecini başlatır. Bu sebeple de Freud’a göre diğer
savunma mekanizmaları da bu ikili gidip gelmelerin aralarına konumlanmış yerlerdedirler.
Savunma mekanizmaları hakkında daha detaylı bilgi için
tıklayınız.
Ayrıca Bknz:
Savunma Mekanizmaları,
Yer Değiştirme Savunma Mekanizması,
Karşıt Tepki Oluşturma Savunma Mekanizması,
Yansıtma Savunma Mekanizması,
İçe Atma Savunma Mekanizması,
Geri Çekilme Savunma Mekanizması,
Özdeşim Kurma Savunma Mekanizması,
Yalıtma Savunma Mekanizması,
Yalıtma Savunma Mekanizması,
Düşünselleştirme Savunma Mekanizması,
Akılcılaştırma Savunma Mekanizması,
Ahlaksallaştırma Savunma Mekanizması,
Bölmeleme Savunma Mekanizması
