Başarılı yatırımcı ve girişimcilerden öğrenilecek temel derslerden biri başarısızlık konusunda oldukça cüretkâr olabilmeleridir. Fiyasko kararlar ve işe yaramaz fikirlere sahip olmanın başarıyı bir sonuç değil bir süreç olarak görmenin doğal bir parçası olduğunu bilirler. Kendilerini başarısız olma riskine ne kadar açık tutarlarsa başarı oranının da o kadar arttığının farkındalar.
Amazon’un Tercihi
Amazon şirketini düşünelim. Böylesi başarılı bir şirketin başarısız olmuş bir ürün piyasaya sürmesini beklemeyiz. Amazon, en başarısız ürünlerinden biri olan “Fire Phone” aslı telefonunu piyasaya sürer. Bu başarısız girişim hakkında hissedarlarından özür dilemek bir yana Jeff Bezos şöyle bir açıklama yapar: “Eğer bunun büyük bir başarısızlık olduğunu düşünüyorsanız, şu an çok daha büyük başarısızlıklar üzerinde çalışıyoruz. Şaka yapmıyorum. Hatta bunlardan bazıları, Fire Phone’u ufak bir aksilik gibi gösterecek.” Amazon’u bugüne getiren, başarısız olma ihtimaline rağmen denemeye devam etmeyi bir şirket felsefesi haline getirmiş olması. Şirket kültüründe, başarısız olma ihtimali ne kadar yüksekse başarı katsayısının da o kadar yüksek olacağı anlayışı yerleşmiş durumda.
Netflix’in İptal Oranları
Başarısızlığı kucaklamakla alakalı diğer bir örnek de yine dev bir şirketten. Netflix’in iptal edilen büyük projeleri için de benzer bir tavrın hâkim olduğunu söyleyebiliriz. Netflix’in CEO’su iyi giden başarılı projeleri hakkında şöyle bir açıklama yapıyor: “Bizim başarı oranımız şu an için çok yüksek görünüyor. Daima içerik ekiplerini darlarım ‘Daha fazla risk almalıyız’ diye. Daha çılgın şeyler denemek zorundayız, çünkü projelerimizin iptal edilme oranını artırmamız gerekiyor.” Kulağa tuhaf geldiğinin farkında olmakla beraber, başarılı şirketlerin neden bu kadar başarısız olmaya meraklı olduklarını bugünkü hisse değerlerinden anlayabiliyoruz.
Sonuç Değil Süreç Odaklı
Bu şirket hikâyelerinin genel kanıya aykırı görünmelerinin nedeni, sadece son ürüne odaklanıp arka plandaki başarısız girişim hikâyelerinden bihaber olmamız. Bize gösterilen bitmiş ürüne yönelik gösteri dünyasından da bir örnek verelim. Chris Rock’ın Netflix komedi gösterilerinin gelişim süreci izlerken neredeyse hiç aklımıza gelmez. Ancak Chris Rock, turne ve büyük gösterilere hazırlanmak ve pürüzsüz bir performans için küçük kulüplerde şakalarını defalarca test eder. Aldığı reaksiyonlara göre pek çok şakasından vazgeçer ve bazılarını da modifiye eder. Bunun gibi 40-50 prova gösterisi sonrasında artık turneye çıkmaya hazırdır. Netflix gösterisinde ise geriye kalan en iyi şakaları izleriz.
Her girişimimiz başarılı oluyorsa orada temel bir sorundan bahsedebiliriz. Demek ki başarısız olma riskini hiç almıyoruz. Gelişmek ve ilerlemek ise risk almadan pek mümkün görünmüyor. Başarısız olmayı kişisel bir mevzu olmaktan çıkarıp başarının bizim için nasıl bir öneme sahip olduğunu düşünmeye ihtiyacımız var. Belki de başarı için risk almaktan ziyade konfor alanı içerisinde beklemek farkında olmadan yaptığımız bir tercihtir. Sadece bunun farkında olmak bile bizi daha cesur girişimlere yöneltebilir.
Kaynak
Morgan Housel – Psychology of Money: Timeless Lessons on Wealth, Greed and Happiness
