Bu yazı understood.org’dan çevrilerek uyarlanmıştır.
Çocuklar, öğrenme deneyiminde ve günlük yaşamlarında için esnek düşünmeyi kullanır. Durumları farklı şekillerde düşünmelerine ve yeni sorunlara çözüm bulmalarına olanak tanır. Bazı çocuklarda bu beceri doğuştan vardır. Ancak bazıları esnek düşünme konusunda sorun yaşarlar ve alternatifleri göremezler.
Esnek düşünmeyi öğreten oyunlar oynamak ve aktiviteler yapmak çocuklara yardımcı olabilir. Evde veya okulda deneyebileceğiniz aktivite ve oyunları sizin için listeledik:
1. Kelime dedektifi oyunu
Bu kelime oyununda dedektifimiz, adında aynı ünlü harfler olan kelimeleri daha çok seviyor. Örneğin aslanları seviyor ama arıları sevmiyor. Ekmeği seviyor ama tatlıyı sevmiyor.
Kelime dedektifinin sevdiği ve sevmediği kuralına göre başka şeyler bulmak için birlikte oynamaya devam edebilirsiniz. Birbirine benzeyen ancak temel farkları olan kelime çiftlerini düşünmek, çocukların direksiyonu başka yöne daha rahat bir şekilde çevirmeyi öğrenmesine yardımcı olur.
2. Aptalca şakalar ve kelime oyunları yapın.
Kelimelerin anlamları veya sesleriyle oynayan bilmeceler ve şakalar, esnek düşünme zorluğu çeken çocuklar için kafa karıştırıcı olabilir. Çocuklara kelimelerin farklı anlamlarının insanları nasıl güldürdüğünü gösterin.
Örneğin, “Balıklar neden bu kadar akıllı? Çünkü okullarda yaşıyorlar. ” gibi bir şaka söyleyin. Daha sonra, son cümlenin okul kelimesinin iki anlamını nasıl kullandığı hakkında konuşun. Aslında nerede yaşıyorlar, okulda yaşasalardı nasıl olurdu? sorularla üzerine konuşabilirsiniz. Gerçeklikten uzaklaşmak için saçmalamak çocuğunuzu var olandan farklı düşünme konusunda geliştirebilir. Çocukları da saçma kelime oyunları geliştirmeye teşvik edin.
3. Beraber oynadığınız oyunlar için yeni kurallar oluşturun.
Esnek düşünme zorluğu olan çocuklar, bir şeyleri yapmanın birden fazla yolu olduğunu görmekte güçlük çekebilirler. Çocuklara oyunları için yeni kurallar oluşturmalarına yardımcı olmanızla alternatifleri görmeye deneyimlesinler.
Örneğin, taş kağıt makas oyununu şu kurallarla oynamaya çalışın:
Taş kağıdı yırtsın.
Makas taşı parçalasın.
Kağıt makası köreltsin.
Çocuklar bu değişime bir kere uyum sağladığında, kuralları yeniden değiştirebilirsiniz ya da farklı bir oyunun kurallarını beraber değiştirebilirsiniz.
4. Strateji ve mantık oyunları oynayın.
Strateji ve mantık oyunları, çocuklara problemlere ve bulmacalara farklı bir şekilde görmek ve farklı şekilde çözmek üzerine düşünmelerine yardımcı olur.
Çocuklara “kendi kendine konuşma” becerilerini öğreterek faydaları artırabilirsiniz. Oyun sırasında ve karşılaştıkları sorunları çözmeye çalışırken yüksek sesle düşünmelerini hatırlatabilirsiniz. Oyunu bu şekilde oynamak, seçenekleri görmelerine ve stratejiler bulmalarına yardımcı olabilir.
5. “Bu nedir?” oyununu oynayın
Evinizdeki sıradan eşyaları alıp kaç tane farklı şeyin yerine koyabileceğinizi göstererek çocukların olayları daha yaratıcı şekillerde görmelerine yardımcı olabilirsiniz. Örneğin, huni bir parti şapkası, trompet ve boynuz olabilir. Beyaz tahta silgisi bir telefon, mikrofon ve saç fırçası olabilir. Oyununuzu bir hikaye içerisinde de kurgulayarak komik hale getirebilirsiniz. Örneğin evinizin salonunu bir mağazaya çevirirsiniz ve bütün nesneleri olduğundan farklı ürünler olarak tanıtan bir satış personelini canlandırabilirsiniz.
6. Gündelik aktiviteleri yapmanın birden fazla yolunu bulun.
Esnek düşünmeyen çocuklar, genellikle işleri belirli bir sırayla yapmayı severler. Günlük rutinlerde küçük değişiklikler yapmak onlara farklı seçenekler olduğunu gösterebilir.
Örneğin, çocuğunuz ekmeğine önce bal sonra tereyağı sürüyorsa bu sıralamayı bazen tersine çevirebilirsiniz. Okulda, sınıfından kütüphaneye gitmek için yeni bir yol belirleyebilirler.
7. “Evet ve…” gibi tiyatro oyunları oynayın.
Tiyatro oyunları, çocukların başka birinin fikrini kabul etme ve ondan yararlanma pratiği yapmasına yardımcı olur. “Evet ve…” eşli bir oyundur, başka bir çocukla veya bir yetişkinle çiftler halinde oynanır.
Oyuna başlamak için eşlerden biri, “Burada dağlarda soğuk bir gün” gibi bir ifade ile sahneyi hazırlar. Diğer ortak bunu devam ettirir. “Evet ve kışlık botlarımı bulamıyorum.” Ortaklar hikaye sona ulaşana kadar “Evet ve…” ifadeleri ile sıra sıra ekleme yaparlar.
8. “Kaç farklı yol…” oyununu oynayın.
Esnek düşünme, matematik yapabilmek için önemlidir. Oyun parçaları, boya kalemleri ve boncuklar gibi farklı nesnelerden oluşan bir sepet toplayın. Sonra “10 sayısını kaç şekilde yapabileceğimizi görelim.” deyin. Çocuklar 10’a eşit farklı sayı kombinasyonlarını göstermek için sepetten nesneleri seçebilirler. Örneğin, iki kırmızı boncuk, beş boya kalemi ve üç sarı boncuk seçebilirler. Tüm kombinasyonları oluşturamazlarsa, geri kalanını onlara siz gösterin. Sırayla da yapabilirsiniz.
Evde ve okulda çocukların esnek düşünme becerileri geliştirmelerine yardımcı olmanın pek çok yolu vardır. Aileler ve öğretmenler, çocukların sorunlara farklı yaklaşım yollarını öğrenmelerine yardımcı olmak için fikirlerini paylaşabilir ve birlikte çalışabilirler.
