photo of a person leaning on wooden window
Photo by Dương Nhân on Pexels.com

Modunuzun düşük olduğunu mu düşünüyorsunuz? Akademik çalışmalar bize gösteriyor ki aktivite seviyemizi yükseltmek mutluluğumuzu artırırken depresif ruh halinden de kaçınmamıza yardımcı olmaktadır. Aktivite günlüğü (buradan indirebilirsiniz), Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ekolünün ruh halinizi incelemeyi ve yükseltmeyi hedefleyen bir tekniğidir. Genelde depresyon sebebiyle başvuran kişilere uygulanır fakat uygulamak için illa depresyondan muzdarip olmanız gerekmez

Depresyon ve Aktivite Arasındaki Bağlantı

Depresyon ile birlikte kronik yorgunluk, inançsızlık, hevessizlik ve motivasyon eksikliği gibi duygular hissetmek çok normaldir. Depresyonla alakalı olan bu duygular ve kişinin kendiyle içsel konuşmalar yapması (içsel düşünceler aslında ama İngilizce’de internal talks olarak geçmektedir), size evde kal, biraz daha uyu, o aktiviteye de katılma gibi şeyler söyleyebilir. Bu düşünceler ve duygular sizi daha aşağı çekerek daha az hareketli bir yaşam sunmaya yeminli gibi davranırlar. Bu da sizi içinden çıkılmaz bir paradoksa sokarak birbirini besleyen iki yaşantıya dönüşür.

O an nasıl hissettiğinizi umursamadan aktiflik seviyenizi artırmak bir anda duygularınızı da pozitif yönde etkileyecektir. Bilişsel Davranışçı Terapi’nin de temel amacı budur aslında, duygu-düşünce-davranış arasındaki bağlantıyı kontrol altında tutarak insanların rahatsız olduğu konumlardan çıkmasına yardımcı olabilmek. Depresyon ve hareketsizliği birbirini besleyen iki olgu olarak kabul ettiğimizde bunun tam tersi durumun da var olabileceğini düşünmek hakkımızdır. Yani, zevk aldığımız aktivitelerin içerisinde bulunarak depresyonun sebep olduğu düşüklüğünü azaltabilir, düşen depresif halimizle de daha fazla keyifli aktivite yapabiliriz. Sonuçta her şey zıttıyla var olur değil mi?

Reklam

BDT Aktivite Günlüğü de tam bu noktada size yardımcı olabilir. Bu günlüğü kullanarak yaptığınız eylemler arasında size daha keyif verenleri aradan seçebilir ya da modunuzu düşürenleri ve zorunlu olmayanları eleyebilirsiniz. Gün ve haftanın sonunda da size genel bir grafik vererek kendinizi tanıyarak hayatınıza yön vermenize yardımcı olabilir. Bakıldığı zaman gereksiz duran, insanların genelde yapmaktan kaçındığı bu etkinlik üzerinde durup biraz düşünmek isteyebilirsiniz: Gün içerisinde yaptıklarınızın ne kadarını otomatik pilotta ne kadarını farkında olarak ve bu esnada size nasıl hissettirdiğini bilerek yapıyorsunuz? Bu soruya “hayır ben yapıyorum, hepsini biliyorum” diyebiliyorsanız yazının devamını okumanıza gerek yok.

Zevk ve Mutluluk Veren Aktiviteler

Bu aktiviteleri başlıktan da anlaşılacağı üzere yaparken zevk aldığınız, derin keyifli nefeslerle süslediğiniz, bitmesini istemediğiniz durumlar olarak niteleyebiliriz. Örnek vermek gerekirse: güzel bir yemek yemek belki yapmak, film izlemek, doğal bir ortamda yürüyüş yapmak, arkadaşlarla keyifli vakit geçirmek, çocuğunuzla veya evcil hayvanınızla ilgilenmek, masaj yaptırmak veya bir oyun oynamak diyebiliriz. Seçenekler sınırsınız, kendinize zevk alarak yapacağınız bir aktivite bulun. Bu zamanlarda özellikle bir iki güzel aktiviteden sonra insanlar bir gazla yeni şeyler denemeye, yapamadıkları bir şey yapmaya, gitmedikleri bir yere gitmeye karar vermektedirler. Fakat bu durum bir anda beyine bir anda bir sürü uyaran vereceğinden bir süredir depresif olan ve çalışma kapasitesi azaltılmış beynimiz için zorlayıcı olabilir, buna da dikkat etmekte fayda olacağını belirtmeden geçmeyelim.

group of women doing work out
Spor yapmak endorfin seviyemizi artırırken, bunu başarmak ise dopamin seviyemizi artıracaktır. Depresyon ile mücadelede önemli yardımcılardır.

Başarı Odaklı Aktiviteler

Artık az çok herkes biliyor ki beynimiz başarmayı seviyor, hem de her şeyden çok. Bir başarı hikayesiyle beynimizi sağlıksız şekilde az yemeye de çatlayacak kadar çok yemeye de ikna edebiliriz. Buz gibi sularda yüzmeye de ikna eden, saatlerce oturduğumuz yerden sonunun nereye varacağını bilmediğimiz üniversite sınavına hazırlamaya ikna eden de başarı (aslında dopamin) odaklı çalışan beynimizdir. Bu durumun arka kapısından dolanan şeylerden birisi de sosyal medya aslında ama buna farklı bir yazıda değiniriz. İşte bu sebeplerle bu Aktivite Günlüğü içerisinde başarı motivasyonunu da kendi lehimize kullanabiliriz, büyük şirketlerin bizim üzerimizde kullandığı gibi(pardon bu da başka bir yazının konusuydu).

Not 1: Bu sitedeki bütün tavsiyelerde olduğu gibi bu tavsiye de sizi şahsen tanıyan bir profesyonelin yerini almayacaktır. Bazıları için kendine yardım eylemleri yeterli olurken bazıları için biraz daha fazla yardıma ihtiyaç vardır. Bu durumda ek rehberlik için profesyonel bir psikoterapiste veya doktorunuza başvurunuz.

Not 2: Kronik yorgunluk ve isteksizlik başka bir medikal problemin semptomu da olabilir. Bu durumu elemek için bir tıp doktorundan yardım almak ve inceleme içerisine girmek de olası riskleri ortadan kaldıracaktır.

Yeditepe Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik mezunuyum. Sosyal Psikoloji, Nöropsikoloji ve gelişim bozuklukları üzerine yazıp okumak asıl ilgi alanlarım olsa da bir dünya canlısı olarak bunların dışında da ilgilendiğim şeyler var.