Babanın çocuk yetiştirmedeki önemi yakın zamanda fark edilmiş görünse de baba antik çağlardan beri çocuğu dış dünyaya hazırlayan bir figür olmuştur. Anne ve bebeği aşk yuvalarından çıkmaları, bebeğin gerçek dünyaya adapte olması ve hayatta kalmaya dair becerileri kazanması adına baba davetkâr bir tutum izler. Baba, anne ile bebeğin bütünleşik bağına hassas bir dokunuşla bu çağrısını dile getirir. Baba dışarıdaki dünyayı keşfedilmesi heyecan veren ve ilginç yönleriyle bebeğine sunmaya başlar. Böylece bebek daha geniş dünyanın içinde sosyalleşmeye dair ilk adımlarını atar.

          Bebek annenin güvenli ve rahat kollarından kolay kolay uzaklaşmak istemez. Ancak babanın evden çıkıp dış dünyayla kurduğu bağlantı bebekte gizem ve macera duygusu yaratır. Baba dış dünyayla bağlantı kuran bir köprü işlevi gördüğü için bebeğin ilgi ve merakı dış dünyaya çekilir. Böylece büyüme ve bağımsızlaşma bebek için bir tutku haline gelmeye başlar.

Sınırları Zorlayan Oyun Arkadaşlığı

          Baba çocuğun ilk oyun arkadaşıdır ve genellikle en sert oyunlar babayla oynanır. Baba bebeğinin gözlerini fal taşı gibi açtığı yüksekliğe kadar fırlatmaktan çekinmez. En terletici güreş hareketlerini çocuğuna öğretmek için üzerinde denemeler yapar. Takla atmak, yüksek ağaçlara tırmanmak, dik bir merdiveni çıkmak, yüksek bir yerden atlamak genellikle babanın teşvik ettiği becerilerdir. Genellikle anne görüp müdahale edene kadar çocuğun zarar göreceğine dair en küçük bir endişe duymaz. Tam da bu yüzden çocuklar babalarının yanında daha cesur davranışlar sergileyebilirler. Çünkü babanın kendinden emin yüz ifadesi çocuğa güvende olduğu mesajını verir.

Reklam

          Baba dış dünyadaki tehdit veya güven durumlarını test etme algoritması işlevine sahiptir. Çocuk kendi becerilerini test ederken babasının ifade ve tepkilerinden hareketle çıkarım yapar. Babanın müdahale edeceği noktanın ne olduğunu merak ederek sınırı zorlayan şeyi denemek ister. Tam da bu noktada babanın sınırlayıcı tepkisi çocuğun durması gereken noktayı görmesine yardımcı olur. Böylece çocuk “Babam böyle tepki verdiğine ve beni durdurduğuna göre bunu yaparsam gerçekten kendimi incitebilirim.” mesajını alır. Çocuk kaygılanacağı bir olay yaşadığında ise yine babasının yüz ifadelerini yoklar. Baba sakinse genelde ağlaması başlamadan çocuğun yatıştığını şahit oluruz.

Entelektüel Gelişim ve Akademik Başarı

          Çocuğun en önemli oyun arkadaşının baba olması, özgüven gelişimi açısından vurgulanmakla beraber, çocuğun duygu düzenleme ve davranışlarını kontrol etme becerileri açısından da vazgeçilmez bir değere sahip. Ayrıca çocuklarıyla oyun oynamanın yanında eğitsel faaliyetleri de beraber yürütmeleri okul başarılarının yükselmesine katkı sağlar. Araştırmalar gösteriyor ki, babanın çocuğun yetişmesindeki rolü daha aktif olduğunda, çocuğun sözel becerileri, entelektüel kapasitesi ve akademik başarısı artıyor. Yetişkinlerin başarılı hayatlarının en önemli göstergelerinden biri ise, küçükken babalarının akşam yemeklerine düzenli katılıyor olması.          

          Babanın çocuk yetiştirmedeki önemi ne kadar bilinse de bilinç düzeyine ulaşması daha yeni yeni gelişen bir durum. Bundan en büyük faydayı elbette çocuklar görüyor. Baba ve annenin katı toplumsal rollerden çıkıp çeşitli ebeveynlik görevlerini paylaşıyor olması sağlıklı nesillerin yetişmesi adına belirleyici bir durum. Gelecekte babaları muhtemelen daha aktif görmeye devam edeceğiz. Elbette bu geleceği büyük ölçüde babaların şimdiki ebeveynlik yaklaşımlarına borçlu olacağız.

Kaynakça

A, B, C

Boğaziçi Üniversitesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümü mezunuyum (2015). Çok yönlü gelişime ve farklı disiplinlerden beslenmenin önemine inanıyorum. Danışanlarıma ve öğrencilerime destek olurken kendi hayatımda da çokça faydasını gördüğüm Mindfulness temelli yaklaşımları ve Kabul ve Karalılık Terapisi (ACT) ile çalışıyorum. Ergen veya yetişkin yaş grubundaki danışanlarımın sosyal-duygusal mesleki ve eğitsel olarak yeni beceriler kazanmasına destek oluyorum. Online psikolojik danışmanlık ve öğrenci koçluğu desteği almak için bana e-mail adresimden ulaşabilirsiniz: [email protected]