Yetişkinler olarak bir problemimiz ya da daha geniş bir ifadeyle, anlatmak istediğimiz bir şey olduğunda başkalarıyla bunu paylaşabiliriz. Fakat çocuklarda bu durum böyle çalışmayabilir. Bazen henüz gelişmemiş olan sözel ifade becerilerinden, bazen problemin büyüklüğünden kaynaklı ruhsallığın bastırma talebiyle, bazen de karakterlerinden dolayı kendilerini ifade ederek rahatlamaktan yoksun kalabilirler. Böyle bir durumda da çocuğa yardımcı olması amacıyla bir araç gerekmektedir. Bu da çocuğun dili olarak ifade edilen “oyun”dur.
Oyun terapisi, çocukların bilişsel, davranışsal veya duygusal problemlerini ifade etme sürecinde yardımcı olması beklenen bir psikoterapi şeklidir. Oyunu araç olarak kullanan çocuk kendisini ebeveynlerine veya terapistine karşı çok daha rahat ifade edebilir.
Yetişkinlerin bile zaman zaman kendilerini ifade etmekte güçlükler yaşadığını oldukça sık görüyoruz. Bu sebeple çocukların böyle bir zorluk yaşaması oldukça doğaldır. Oyun canlılığın temelinde yatan bir beceri olduğu için çocuklar da oyun yoluyla kendilerini çok daha rahat ifade edebilirler. Oyun terapisi çocukların yargılanmayacağını, kabul edileceğini bildiği doğal bir ortam içerisinde kendilerini keşfetmelerini ve ifade etmelerini amaçlamaktadır. Oyun terapisinde kontrol çocuktadır ve orada var edilecek dünyayı kendine özgü bir biçimde oluşturarak kendisi için en rahat ortamı oluşturur.
Hastaneler ve danışmanlık merkezleri genelde yetişkinlere uygun olarak tasarlanmış alanlardır. Terapist danışanın karşısına oturur ve belirli methodlar takip edilerek danışanın sorunları veya ihtiyaçları üzerine konuşulur. Ama halihazırda kendisini ifade etmekte zorlandığı için sorunlar yaşayan bir çocuğun terapi odasında düz bir konuşma haliyle kendisini iyi bir şekilde ifade edemeyeceği aşikardır. Bu sebeple çocukların psikoterapi süreçlerinin bir kolaylaştırıcı -bu durumda oyun- yardımıyla inşa edilmesi alınan verim için faydalı olacaktır.
Bir oyun terapisti, oyun esnasında çocuğun davranışlarını gözlemlemek, çocukla ilgili sorunları araştırmak, teşhis koymak ve çocuğun iyileşme yolunu belirleyebilmek için bir takım eğitimler almış kişidir. Çocuklarda kendi kurdukları dünyada oyun gibi bir kolaylaştırıcıyla kendilerini daha açık bir şekilde ifade ettiklerinden dolayı bu işbirliği etkili bir iletişimi ortaya çıkarmaktadır.
Terapist ayrıca seans öncesi veya sonrasında daha doğru bir yol izleyebilmek adına ebeveynler ile de görüşmeler yapacaktır. Çocuk ne sıklıkla bu davranışı sergiliyor? Rasgele bir örüntüyle mi bu davranışı sergiliyor, yoksa sorunu belirgin hale getiren durumları var mı? Sorunun başlangıcında ya da bir süre öncesinde çocuğun hayatında belirli bir değişiklik meydana geldi mi? Vb. Bu çeşit sorularla ebeveynleri de sürecin içerisine dahil ederek üçlü ayak ile sorun hakkında veri toplama çalışması yapmaktadır. Şayet okula giden bir çocuk olması halinde gerektiği durumlarda da dördüncü ayak olarak öğretmenlerinden de destek alarak hem sorunun saptanmasında hem de çözümünde en etkili yöntemi bulmaya çalışacaktır.
Oyun terapisi hakkında ekstra eğitim almış ruh sağlığı uzmanları (psikiyatrlar, psikologlar, psikolojik danışmanlar) bu methodu uygulayabilirler. Terapist özel olarak kendi danışmanlık merkezinde veya bir kuruma bağlı olarak çalışıyor olabilir. Bir oyun terapisti ararken kontrol etmeniz gerekenler:
Bu konuda eğitimi var mı?
Çocuklarla çalışma konusunda tecrübesi var mı?
Ayrıca çocuğunuzun da terapist ile uyumu bu süreçte etkili bir faktör olacaktır, fakat bunu süreç öncesi anlamak zor olacaktır, ancak başladıktan bir süre (2-3 hafta ila 1-2 ay arası) anlayabilirsiniz.
