Meşhur sitcom, Friends’in ana karakterlerinden biri olan Chandler “Muriel” 🙂 Bing, erotik roman yazarı annesi Nora Tyler Bing ve crossdresser(CD) babası Charles -Helena Handbasket” Bing tarafından oldukça dengesiz bir aile ortamı sunuldu. Anne-babası dokuz yaşındayken bir Şükran Günü’nde boşanacaklarını Chandler’a açıklarlar. Bu yüzden hala şükran günlerinden nefret eden Bing’in üzerindeki aile etkisini rahatlıkla görebiliriz. Üniversite için New York’a taşınan Chandler, Joey ile ev arkadaşı olur. Dizinin diğer üyeleri olan üniversiteden arkadaşı Ross, Ross’un kardeşi Monica, Monica’nın eski ev arkadaşı Phoebe ve Monica’nın liseden arkadaşı Rachel ile vaktinin çoğunu geçirmektedir. Chandler espiritüel, şakaların ya da alaycı cümlelerin istemediği konuları dağıttığını küçük yaşlarda farketmiş, kadınlarla birlikte olmak konusunda iyi olmayan, her konu üzerinde espiri yapma ihtiyacı hisseden, içten içe büyük bir aşağılık kompleksi ve özgüven eksikliği yaşayan bunun aksini kendine veya çevresindekilere ispatlamak için herhangi bir fırsatı kaçırmayan (4S8B)varoluşunu sarkastik betimlemelere bağlamış ve Friends dizisinin büyük olasılıkla en sevilen karakteri olarak karşımıza çıkıyor. Önceki cümleyi dönüp okuduğumda bu açıklamayı yapma ihtiyacı hissettim: kötülemek amaçlı bir cümle olduğunu düşünmeyin kimin psikolojik incelemesini yapmak istesek bu gibi yönlerden değerlendirip eksik veya sorunlu olarak adlandıralabilecek kısımlara bakacağız. Bu gibi karakter analizleri sayesinde herkesin eşit şekilde ulaşabileceği ve gözlem yapma şansının olduğu, ayrıca üzerine ne konuşursak konuşalım kimseyi incitmeyeceğimiz bir vaka analizi yapma şansı elde ediyoruz. Böyle iyi yazılmış karakterler psikoloji alanının velinimeti.

Sigmund Freud

              Chandler’ın psikolojik analizi için ilk olarak tabii ki Freudyen bakış açısını kullanacağız. Böyle bir karakterin Freud için müthiş bir vaka olduğunu söylemeye gerek yok sanırım. Freud kişinin yetişkinliğe ulaşma yolunda herkesin belirli Psikoseksüel gelişim evrelerinden geçtiğine, eğer bir aşamada sorun çıkarsa (fiksasyon) ilerde psişik enerjisinin kontrolünde sorunun büyüklüğüne bağlı olarak sıkıntı yaşayacağını söyler. Freud’un Psikoseksüel evrelerine (oral-anal-fallik-latent-genital) bakacak olursak, Chandler’ın oral dönemde bir takım fiksasyonlar yaşadığını söyleyebiliriz. Bu kadar konuşkan bir kişilik geliştirmiş olması, başkalarına çocuksu bir bağlanma ihtiyacının olması ve tabii ki sigara kullanımı bu hipotezimizi destekleyecektir.

              Sonraki inceleyeceğimiz Psikoseksüel evre fallik dönem. Freud’ a göre bu dönemde çocuklar Oedipius kompleksini başarılı bir şekilde atlatmaları gerekiyor. Aynı cins ebeveynleriyle özdeşleşerek karşı cins ebeveynlerini etkileme dönemi. Bu dönemde işin aslını anlayana kadar da çocuklar cinsiyet rollerini öğreniyorlar. Chandler’da ise bu durum aynı cins ebeveyni olan babasını sürekli kadın kıyafetleri içerisinde görmesiyle büyük bir sekmeye uğruyor. Kendisinin farkında olmadan yaptığı şeyler yüzünden sık sık gey zannedilmesi de bunun bir sonucu. Dizideki erkek karakterler arasında uğraşmasına rağmen en feminen de o oluyor haliyle. Bu durumun az çok farkında olması da erkekliğin korunması gerektiğini ve sürekli sınırları kendisinin belirlemesi gerektiğine inanıyor(6S8B).

Reklam

              Freud görseydi, büyük ihtimal Chandler için savunma mekanizmalarını şimdiye kadar en çok kullanan insanlardan biri olduğunu  söylerdi.  Entelektüelleştirme, projeksiyon ve inkar defalarca gördüğümüz savunma mekanizmalarının birkaç tanesi. Bir bölümde (5S8B) Monica’ya “seni seviyorum” dedikten sonra defalarca kez söylemediğini iddia etmesi bunun güzel bir örneği.

Alfred Adler

              Freud sonrası psikanaliz teorileri üzerinden inceleyecek olursak Adler, Chandler için üstünlük çabasının normalden fazla olduğunu söyleyecektir. Adler bunun tüm insanlık geçerli olduğunu, hepimizin hayata güçlü bir aşağılık kompleksiyle başladığımızı ve hayatımızın geri kalanında bunu yenmeye çalıştığımızı söyler. Küçük yaşlarda bu aşağılık kompleksini biraz daha fazla hisseden Chandler’ın bu üstünlük hissi için haliyle daha fazla uğraşması gerekiyor. Bu durumu da sık sık kendisini Joey ve Ross ile kıyaslayarak sert eleştiriler yaparken görüyoruz. Hatta bu aşağılık hissinden kaynaklı bir kadının onu gerçek anlamıyla sevemeyeceğine inanmaktadır. Monica ile evlendikten sonra bile sürekli eski erkek arkadaşlarının konusunu açıyor ve haliyle kendiyle onları kıyaslamaktan da geri durmuyor.(8S14B).

Erik Erikson

              Diğer bir NeoFreudyen bakış açısı ise Erikson’un teorisi. Kişilik gelişimini Freud’unkilere benzer şekilde 8 aşamada inceleyen Erik Erikson, kişiliğimizin yaşlara göre bu aşamalarda geliştiğini söylüyor. Bu sekiz aşamadan birisinde fiksasyon yaşayan kişilerin hayatının kalanında bundan kaynaklı sıkıntılar yaşayacağını söylüyor. Erikson’un Psikoseksüel gelişim evreleri:

  • Güven vs Güvensizlik
  • Bağımsızlık vs Utanç, Şüphe
  • Girişimcilik vs Suçluluk
  • Üretkenlik vs Aşağılık
  • Kimlik Kazanımı vs Kimlik Karmaşası
  • Yakınlık vs Yalnızlık
  • Üretkenlik vs Durağanlaşma
  • Benlik Bütünlüğü vs Umutsuzluk

              Bu bilgiler ışığında Chandler’ın kimlik kazanımı yani ergenlik döneminde bir takım sıkıntılar yaşadığını söyleyebiliriz. Ergenlik döneminde yani cinsiyetinin özelliklerinin yerleşeceği en önemli dönemde CD babası, kendini özdeşleştirebileceği en büyük rol model ile karmaşık ilişkiler içerisinde olan Chandler’ın bu aşamadaki zorlanmalarını rahatlıkla hayal edebiliriz. Hatta bu kimlik karmaşasından kaynaklı olarak yaptığı “istatiksel analiz ve verinin yeniden yapılandırılması” işinde oldukça başarılı olmasına rağmen nefret etmektedir. Kariyer danışmanına gittiği bölümde (1S15B) 8 saat süren test çözme aşamasından sonra kendisine en uygun işin şu an yaptığı iş olduğu sonucu çıkar. Bu da kimlik karmaşasının boyutlarını gözler önüne seriyor.

              Chandler’ın incelemesini yaptığımız bu yazıdan genel olarak varılacak sonucu başka bir dizide gördüğüm bir psikoloğa ait şu sözlerle özetleyebiliriz: “haha biliyordum. Her zaman altından aile çıkar. Her zaman ailedir.” Chandler bütün Friends izleyicisinin en favori olmasa bile ilk iki içerisinde büyük ihtimal söyleyeceği bir karakterdir. En taş kalpliler üçüncü sıraya yazabilir belki(ayrıştırıcı dil). Son olarak Chandler hakkında farklı bir bilgi, Chandler karakterini ilk başta Monica’nın milyarder sevgilisinin oynaması planlanmış ama şu an hatırlamadığım ve açıp bakmaya üşendiğim bir sebepten ötürü Matthew Perry tarafından canlandırılmıştır.

Mücahit Emin Türk
Yeditepe Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik mezunuyum. Sosyal Psikoloji, Nöropsikoloji ve gelişim bozuklukları üzerine yazıp okumak asıl ilgi alanlarım olsa da bir dünya canlısı olarak bunların dışında da ilgilendiğim şeyler var.

2 YORUMLAR

  1. Öncelikle, Chandler Bing iyi ki varsın ❤️ Psikoloji ile ilgisi olanların daha ilk bölümlerden analiz etmeye çalıştığı bir karakter olan Chandler’ın böyle ayrıntılı incelenmesini okumak çok keyifliydi. Chandler’ın baş belası “Oh My God” Janice ile birleşip birleşip tekrar ayrılması üzerine de bir şeyler eklenebilirdi. Friends’ten başlamışken bir How I Met Your Mother karakteri de görmek isteriz, özelikle Ted Mosby’nin romantik ilişkilerinin ve Barney Stinson’ın bağlanma stilinin incelenmesi gerek. Yazı için teşekkür.

Yoruma kapalı.